Collectie liturgische boeken uit Den Haag gaat naar L'viv

Archimandriet vader Gabriel van de Katholieke Gemeenschap van de Byzantijnse ritus in Den Haag benaderde Stichting Spoetnik begin 2007 met een niet-alledaags verzoek. Hij vroeg voorzitter Beja Kuiters zorg te dragen voor zijn privé-collectie liturgische boeken en deze te schenken aan een kerk of opleidingsinstituut in Oekraïne. Beja vroeg vervolgens adviseur John Stienen van Spoetnik om na te gaan of dit mogelijk was. Bij aankomst bij de kerk bleek dat niet alleen de gedurende meer dan 50 jaar opgebouwde privécollectie een nieuwe bestemming zocht, maar ook de bibliotheek van de kerk zelf. In overleg met de bibliothecaris van de kerkprovincie werden ook voornamelijk niet-Nederlandstalige boeken uit de bibliotheek van de kerk geselecteerd voor Oekraïne.

Spoetnik had inmiddels contact gezocht met diverse instanties in Oekraïne. Voor de volgende fase van de onderhandelingen die tot de schenking moeten leiden was het nodig om een inventaris te hebben van de boeken.

Het duurde in het voorjaar van 2008 in totaal 3 dagen om de verhuisdozen te openen, de boeken te ordenen, ze vervolgens te beschrijven en ze weer in te pakken. Het grootste deel van de liturgische boeken is geschreven in het Oudkerkslavisch, de taal die nog steeds wordt gebruikt in de Oosterse Christelijke kerken. Eén probleem daarbij is dat in die geschriften meestal geen cijfers, maar letters gebruikt worden om getallen en jaartallen aan te geven. Het was een heel karwei al die 576 boeken te inventariseren. Gelukkig was Nadja bereid om te helpen met het ontcijferen en invoeren.

Uiteindelijk bleken er meer dan 30 boeken vóór de Revolutie te zijn gedrukt, de oudste zijn meer dan 150 jaar oud. Maar de verzameling is ook rijk aan diasporaboeken, uit de tijd dat de kerk in de Sovjet Unie ondergronds was en veel priesters en monniken hun werk buiten het land voorzetten. Daarom zijn er veel boeken uit bekende orthodoxe en katholieke centra als Rome, Warschau, Brussel, Parijs en het klooster in Jordanville (NY).

Na gesprekken met rector Borys Gudziak en bibliothecaris Taras Tymo van de Oekraïense Katholieke Universiteit (UKU) in L'viv, werd besloten dat de universiteitsbibliotheek de ontvangende partij wordt. Gezien de omvang van de collectie en de plaats van bestemming kozen we ervoor om dit transport te combineren met het konvooi dat Truck Aid Limburg in augustus van dit jaar organiseerde voor Stichting Spoetnik en de Stichting Humanitaire Hulp Kinderen Oekraïne, waarbij ook L'viv werd aangedaan. De boeken werden op 19 augustus in L'viv bezorgd bij de bibliotheek van UKU.

Lees meer:

• Aanbiedingsbrief bij de collectie (in Engels en Oekraïens, pdf)

• Bijlage 1 met daarin de lijst met boeken (in Russisch/Oekraïens/Kerkslavisch, pdf)

• Artikel in de Nieuwsbrief voor Nederlanders in Oekraïne Nr. 9, september 2008 (pdf), met meer achtergronden over de de Katholieke Gemeenschap van de Byzantijnse ritus in Nederland en de oorsprong van de collectie

Spoetnik zoekt nog naar een bestemming voor de andere helft van de verzameling. Dit betreft vooral Russische klassiekers in het Russisch, Russische boeken over kunst, geschiedenis, cultuur en muziek en nog twee kleine doosjes met diverse leer- en woordenboeken Slavische talen. Deze zouden bij voorkeur terecht moeten komen bij de Russischtalige gemeenschap in Nederland. Als u een goede bestemming voor deze boeken weet, neem dan gerust contact op met voorzitter Beja Kluiters.